Wat is funerair erfgoed?
Begraafplaatsen tonen hoe we door de eeuwen heen met de dood en rouwbeleving zijn omgegaan. In monumenten zoals zerken, grafkruizen en kapellen zien we de geschiedenis van onze dodencultuur.
Elke tijd kent eigen vormen en eigen teksten, afbeeldingen en symbolen op de graven. Om zo de herinnering aan de overledenen levendig te houden.
Een deel van deze monumenten is zo bijzonder dat de Stichting Funerair Erfgoed Tilburg (SFET) dat wil bewaren als funerair erfgoed.
Als funerair erfgoed kunnen aangemerkt worden:
- Begraafplaatsen in zijn geheel of een deel ervan. Vooral oude begraafplaatsen hebben een eigen karakter, met hun ligging, indeling en vaak bijzondere natuur.
- Losse bestanddelen van een begraafplaats : poorten, hekwerk, Calvarieberg, lijkenhuisjes, kruisen, groenvoorzieningen, waterpartijen, kapellen. Etc.
- Specifieke karakteristieken : Graftekens, tombes, mausolea. Etc.
Het Rijk en de gemeente Tilburg hebben een aantal grafmonumenten, daterend van vóór 1940 als rijks- en gemeentelijk monument aangewezen: 35 rijksmonumenten en 16 gemeentelijke monumenten.
Onlangs heeft de gemeente Tilburg nog 2 naoorlogse grafmonumenten aangewezen als gemeentelijk monument op verzoek van 2 verenigingen, namelijk Heemkundekring De Kleine Meijerij en het COC Tilburg.
Lijst Rijksmonumenten, Lijst Gemeentelijke monumenten)(nog te plaatsen downloads)
SFET is bezig met het samenstellen van een zogenoemde SFET-lijst van waardevolle grafmonumenten die nadrukkelijk het verhaal van Tilburg weerspiegelen. Denk aan graven van textielfamilies, van de katholieke geestelijkheid, van Tilburgse oorlogsslachtoffers en van wat SFET markante Tilburgers noemt.
Als belangrijkste criterium hanteert SFET dat elke grafmonument op die lijst het verhaal van Tilburg mee vertelt onder het motto Wie het monument behoudt, behoudt het verhaal.
Grafmonumenten van burgemeesters van Tilburg
De huidige burgemeester van gemeente Tilburg heeft 21 voorgangers gehad. Op 18 april van het jaar 1809 kreeg Tilburg van Koning Lodewijk Napoleon stadsrechten.
De allereerste was Martinus van Dooren, die burgemeester was van 1809 tot 1811.
Slechts 8 burgemeesters liggen nog begraven op één van de begraafplaatsen binnen de gemeente Tilburg.
Op de begraafplaats Heike aan de Bredaseweg liggen 4 burgemeesters, die het ambt in de periode van 1837 tot 1907 hebben bekleed:
- Hendrik Beckers (1 jan 1837 – 24 aug 1849),
- Franciscus Suijs (24 aug 1849 – 1 jan 1869),
- Johannes Janssen (10 jan 1869 – 9 nov 1901, met 32 jaren de langstzittende burgemeester)
- Willem Mutsaers (23 dec 1901 – 12 feb 1907).
- Jan van de Mortel, de “oorlogsburgemeester” (11 jan 1940 – 12 juli 1944 en 27 okt 1944 – 15 jan 1946) ligt op begraafplaats Heuvel aan de Sint Josephstraat.
- Eduard Baron van Voorst tot Voorst, burgemeester van 1946 tot 1957, ligt op de Centrale begraafplaats West.
- Henk Letschert, burgemeester van 1975 tot 1988, ligt op de begraafplaats Vredehof aan de Gilzerbaan.
- Johan Stekelenburg, burgemeester van 1997 tot 2003, ligt in de urnentuin van het Crematorium Tilburg.
Grafmonumenten van burgemeesters van Udenhout, Berkel en Enschot.
Op de begraafplaats Udenhout liggen 3 burgemeesters.
- Josephus van Iersel (1865 – 1900)
- Henricus van Heeswijk (1900 – 1921)
- Mattheijs de Goeij (1922 – 1936)
Op de begraafplaats van Berkel ligt burgemeester van Berkel.
- Cornelis Brenders (1881 – 1919)
Op de begraafplaats van Enschot ligt burgemeester van Enschot.
- Alphons Panis (1929 – 1937) & (1947 – 1965)